در دنیای امروزی که توسعه فناوری و اطلاعات به سرعت پیش میرود، نیاز به افراد مجرب و متخصص در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی بیش از پیش احساس میشود. اما انتخاب و جذب افراد متناسب با نیازهای یک سازمان یا مؤسسه، امری چالشبرانگیز و مهم است. در این راستا، منابع آزمون استخدامی کتابداری به عنوان یکی از روشهای حیاتی برای انتخاب نیروهای متخصص در این حوزه مطرح میشود. این منابع، ابزارهایی هستند که برای ارزیابی دقیق تواناییها، مهارتها و دانش متقاضیان شغلی در زمینه کتابداری به کار میروند. از اهمیت این منابع میتوان به کاهش خطا در انتخاب نیروی انسانی، افزایش بهرهوری سازمان، و تطابق بهتر فرد با نیازهای شغلی اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی اهمیت و نقش منابع آزمون استخدامی در حوزه کتابداری میپردازیم و روشهای موثر برای ایجاد و استفاده از این منابع را مورد بررسی قرار میدهیم.
سرفصل هاي ازمون استخدامي کتابداری
سرفصل های آزمون استخدامی کتابداری به دو بخش عمومی و تخصصی تقسیم می شوند:
بخش عمومی:
- معارف اسلامی: شامل کتاب اندیشه اسلامی 1 و 2 از جعفر سبحانی، دین و زندگی دوران دبیرستان، دین و زندگی جامع گاج نقره ای، احکام: اصول اعتقادات از اصغر قائمی
- زبان انگلیسی عمومی: شامل زبان انگلیسی دوران راهنمایی تا پیش دانشگاهی، کتاب لغت دبیرستان لقمه – انتشارات مهر و ماه، کتاب 504
- ریاضی و آمار مقدماتی: شامل ریاضیات مدرسان شریف، ریاضیات دوره دبیرستان
- زبان و ادبیات فارسی: شامل کتاب فارسی عمومی چاپ دانشگاه پیام نور، کتاب ادبیات گاج
- فناوری اطلاعات (مهارت های هفتگانه ICDL): شامل کتاب های آقای کاظم زرین، کتاب کامپیوتر ICDL درجه 1 و 2، تمرین های عملی با کامپیوتر
- هوش و توانمندی های ذهنی: شامل کتاب استعداد تحصیلی مدرسان شریف و یا دکتر مسیح خواه، سوالات هوش آزمون های دکتری
- اطلاعات سیاسی، اجتماعی و قانونی: شامل قانون اساسی، چشم انداز 20 ساله، حقوق اساسی، (برای پاسخ به این سوالات، پیگیری اخبار و روزنامه ها در کنار جست و جو در اینترنت پیرامون مسائل مربوطه، توصیه می شود.)
بخش تخصصی:
- اصول و مبانی علم کتابداری و اطلاع رسانی: شامل تاریخچه علم کتابداری، مفاهیم و کلیات، سازماندهی اطلاعات، خدمات مرجع، فهرستنویسی و نمایه سازی
- مدیریت کتابخانه: شامل مدیریت منابع انسانی، مدیریت مالی، مدیریت مواد کتابخانه، مدیریت تجهیزات و فضا
- سازماندهی اطلاعات و دانش: شامل رده بندی کتاب ها، فهرستنویسی و نمایه سازی، بازیابی اطلاعات
- فناوری اطلاعات و ارتباطات در کتابخانه ها: شامل نرم افزارهای کتابخانه ای، شبکه های کامپیوتری، اینترنت و وب
- منابع اطلاعاتی: شامل انواع منابع اطلاعاتی، مرجع شناسی، انتخاب و ارزیابی منابع
- خدمات کتابخانه و اطلاع رسانی: شامل خدمات مرجع، خدمات امانت، خدمات اطلاع رسانی، خدمات آموزشی
- مبانی علم رده بندی: شامل رده بندی دهدهی دیویی، رده بندی کنگره
- فهرستنویسی و نمایه سازی: شامل فهرستنویسی بر اساس AACR2، نمایه سازی بر اساس دسکریپتورها و سرعنوان های موضوعی
نکاتی در خصوص سرفصل های آزمون:
- تعداد سوالات هر بخش در دفترچه آزمون متفاوت است.
- سهم هر بخش در نمره کل آزمون نیز متفاوت است.
- برای اطلاع دقیق از تعداد سوالات و سهم هر بخش در نمره کل، باید به دفترچه راهنمای آزمون مراجعه کنید.
- منابعی که در بالا ذکر شده است، منابع پیشنهادی هستند و ممکن است در آزمون از منابع دیگری نیز سوال طرح شود.
- برای آمادگی بیشتر در آزمون، علاوه بر مطالعه منابع، می توانید از نمونه سوالات سال های گذشته نیز استفاده کنید.
لیست دروس آزمون استخدامی کتابداری
لیست دروس آزمون استخدامی کتابداری به دو بخش عمومی و تخصصی تقسیم میشود:
دروس عمومی:
- ادبیات فارسی: شامل 120 سوال با پاسخ تشریحی از مباحثی مانند لغت و املای فارسی، تاریخ ادبیات فارسی، آرایههای ادبی، قافیه و عروض، و درک مطلب
- آمار: شامل 330 سوال با پاسخ تشریحی از مباحثی مانند آمار توصیفی، احتمال، آمار استنباطی، و رگرسیون خطی
- معارف اسلامی: شامل 120 سوال با پاسخ تشریحی از مباحثی مانند توحید، نبوت، امامت، معاد، اخلاق اسلامی، و احکام
- ریاضی و فنون عمومی: شامل 450 سوال با پاسخ تشریحی از مباحثی مانند ریاضیات پایه، هوش و استعداد تحصیلی، و اطلاعات عمومی
- زبان انگلیسی: شامل 156 سوال با پاسخ تشریحی از مباحثی مانند گرامر، لغت، درک مطلب، و ترجمه
دروس تخصصی:
- فهرست نویسی و ردهبندی: شامل مباحثی مانند اصول فهرستنویسی، آشنایی با نظامهای ردهبندی، و فهرستنویسی ماشینی
- سازماندهی اطلاعات و دانش: شامل مباحثی مانند سازماندهی اسناد و مدارک، مدیریت دانش، و پایگاههای اطلاعاتی
- مرجعشناسی و خدمات مرجع: شامل مباحثی مانند آشنایی با منابع مرجع، خدمات مرجع، و جستجوی اطلاعات
- اطلاعرسانی و کتابداری دیجیتال: شامل مباحثی مانند اطلاعرسانی دیجیتال، کتابخانههای دیجیتال، و خدمات وب
منابع عمومی آزمون استخدامی کتابداری
منابع عمومی آزمون استخدامی کتابداری شامل دروس زیر میشود:
- زبان و ادبیات فارسی:
- کتاب درسی فارسی پایه دوازدهم
- کتاب “تاریخ ادبیات فارسی” اثر ذبیح الله صفا
- کتاب “غلط ننویسیم” اثر حسن انوری
- معارف اسلامی:
- کتاب “آموزه های دینی” پایه دهم و یازدهم
- کتاب “اصول عقاید” اثر استاد مطهری
- کتاب “احکام” اثر آیت الله مکارم شیرازی
- زبان انگلیسی:
- کتاب “504 واژه ضروری انگلیسی” اثر محمدمهدی باقریان
- کتاب “گرامر جامع زبان انگلیسی” اثر دکتر حسن انوری
- ریدینگ های انگلیسی مرتبط با رشته کتابداری
- دانش عمومی و اطلاعات عمومی:
- کتاب “اطلاعات عمومی و دانش روز” اثر محمدحسین پویانفر
- روزنامه ها و مجلات معتبر
- اخبار و رویدادهای روز
- هوش و استعداد تحصیلی:
- کتاب “هوش و استعداد تحصیلی” اثر دکتر محمدی
- کتاب “مجموعه سوالات هوش و استعداد تحصیلی” اثر دکتر علی محمدی
نکاتی برای مطالعه منابع عمومی:
- برنامه ریزی داشته باشید: برای مطالعه منابع عمومی یک برنامه ریزی دقیق و متناسب با زمان خود داشته باشید.
- مرور و تست زنی: پس از مطالعه هر درس، حتماً آن را مرور کنید و تست های مربوط به آن را بزنید.
- استفاده از منابع کمک آموزشی: از منابع کمک آموزشی مانند کتاب های تست و جزوات آموزشی استفاده کنید.
- مطالعه در گروه: با دوستان خود در گروه های مطالعاتی شرکت کنید و با هم به تبادل نظر و یادگیری بپردازید.
منابع تخصصی آزمون استخدامی کتابداری:
- فهرستنویسی و طبقه بندی: کتاب “فهرستنویسی و طبقه بندی براساس نظام ردهبندی دیویی” اثر دکتر محمودرضا افشار
- سازماندهی اطلاعات: کتاب “سازماندهی اطلاعات و دانش” اثر دکتر منصور معتمدی
- منابع مرجع: کتاب “منابع مرجع و اطلاع رسانی” اثر دکتر علی اکبر جلالی
- مدیریت کتابخانه: کتاب “مدیریت کتابخانه ها” اثر دکتر محمد حسین دیانی
- نرم افزارهای کتابخانه ای: کتاب “آشنایی با نرم افزارهای کتابخانه ای” اثر دکتر محمد اعظم پویانفر
نکاتی برای مطالعه منابع تخصصی:
- مطالعه عمیق: منابع تخصصی را به طور عمیق و دقیق مطالعه کنید.
- تمرین عملی: برای دروس عملی مانند فهرستنویسی و طبقه بندی، حتماً تمرین عملی داشته باشید.
- استفاده از منابع کمک آموزشی: از منابع کمک آموزشی مانند کتاب های تست و جزوات آموزشی استفاده کنید.
- مطالعه در گروه: با دوستان خود در گروه های مطالعاتی شرکت کنید و با هم به تبادل نظر و یادگیری بپردازید.
منابع تخصصی آزمون استخدامی کتابداری
منابع تخصصی آزمون استخدامی کتابداری به دو دسته کلی منابع عمومی و منابع تخصصی تقسیم میشوند:
منابع عمومی:
- معارف اسلامی: شامل کتاب “اندیشه اسلامی 1 و 2” و “آشنایی با قرآن کریم”
- زبان و ادبیات فارسی: شامل کتابهای “تاریخ ادبیات فارسی 1 و 2” و “درک مطلب و نگارش فارسی”
- اطلاعات عمومی: شامل مباحثی مثل تاریخ ایران و جهان، جغرافیا، علوم اجتماعی، و اطلاعات سیاسی
- ریاضی و آمار: شامل مباحثی مثل ریاضیات پایه، هندسه، و آمار مقدماتی
منابع تخصصی:
- اصول و مبانی علم کتابداری و اطلاعرسانی: شامل کتابهای “اصول و مبانی علم کتابداری” و “اطلاعرسانی و سازماندهی اطلاعات”
- فهرستنویسی و ردهبندی: شامل کتابهای “فهرستنویسی بر اساس AACR2” و “ردهبندی کنگره”
- سازماندهی و اداره کتابخانهها: شامل کتابهای “سازماندهی و اداره کتابخانهها” و “مدیریت کتابخانههای عمومی”
- منابع مرجع و اطلاعرسانی: شامل کتابهای “منابع مرجع” و “اطلاعرسانی به مراجعان”
- خدمات فنی کتابخانهها: شامل کتابهای “خدمات فنی کتابخانهها” و “آمادهسازی مواد کتابخانهای”
- آشنایی با نرمافزارهای کتابخانهای: شامل کتابهای “آشنایی با نرمافزارهای کتابخانهای” و “کاربرد نرمافزارهای کتابخانهای”