در زمان حال حاضر، انتخاب و انتصاب مدیران مدارس یکی از موضوعات حیاتی و حساس در حوزه آموزش و پرورش است. با توجه به اهمیت نقش مدیران در ارتقاء کیفیت آموزش و مدیریت امور مدرسه، فرآیند استخدام و انتخاب آنان نیازمند روشها و منابع آزمونی مؤثر و شایسته است. این مقاله به بررسی مفاهیم و رویکردهای مختلف در زمینه منابع آزمون استخدامی مدیران مدارس میپردازد و به دنبال ارائه راهکارهایی برای بهبود و بهینهسازی این فرآیند است. بررسی این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا انتخاب صحیح مدیران مدارس میتواند تأثیر مستقیمی بر کیفیت آموزش و پرورش و بهبود عملکرد مدارس داشته باشد.
سرفصل هاي ازمون استخدامي انتخاب و انتصاب مدیران مدارس
آزمون استخدامی انتخاب و انتصاب مدیران مدارس به طور کلی شامل سه بخش معارف و احکام اسلامی، تخصصی و عمومی است.
بخش معارف و احکام اسلامی:
- آشنایی با قرآن کریم: شامل مفاهیم و تفسیر سوره های منتخب، احکام و اخلاق قرآنی
- احکام اسلامی: شامل احکام مربوط به عبادات، طهارت، معاملات و …
- آشنایی با نهج البلاغه: شامل حکمت ها، خطبه ها و نامه های منتخب
- آشنایی با صحیفه سجادیه: شامل دعاهای منتخب
بخش تخصصی:
- مدیریت آموزشی: شامل مبانی مدیریت، برنامه ریزی آموزشی، رهبری و …
- روانشناسی تربیتی: شامل مبانی روانشناسی، رشد و تحول کودک و نوجوان، یادگیری و …
- اصول و فلسفه تعلیم و تربیت: شامل فلسفه تعلیم و تربیت، اهداف و مبانی تعلیم و تربیت
- مـجتمعات یادگیری: شامل مبانی، اصول و روش های اداره مجتمعات یادگیری
- آشنایی با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش: شامل مبانی، اهداف و برنامه های سند تحول
بخش عمومی:
- زبان و ادبیات فارسی: شامل دستور زبان، لغت و معنی، تاریخ ادبیات
- اطلاعات عمومی: شامل اطلاعات عمومی در زمینه های مختلف
- معارف عمومی: شامل آشنایی با تاریخ اسلام، انقلاب اسلامی و ایران
- ** هوش و استعداد تحصیلی:** شامل سوالات مربوط به هوش و استعداد تحصیلی
لیست دروس آزمون استخدامی انتخاب و انتصاب مدیران مدارس
آزمون استخدامی انتخاب و انتصاب مدیران مدارس در دو بخش عمومی و تخصصی برگزار میشود.
بخش عمومی:
- معارف اسلامی: شامل دروس دین و زندگی، قرآن و پیامهای آسمانی و اخلاق اسلامی
- زبان و ادبیات فارسی: شامل درک مطلب، لغت و املای فارسی، آرایههای ادبی و تاریخ ادبیات فارسی
- اطلاعات عمومی: شامل دانش اجتماعی، تاریخ معاصر ایران، جغرافیای ایران و جهان، علوم سیاسی و مبانی کامپیوتر
- توانمندیهای عمومی: شامل هوش و استعداد تحصیلی، تفکر منطقی و حل مساله
بخش تخصصی:
- مدیریت آموزشی: شامل مبانی مدیریت، مدیریت مدرسه، برنامهریزی درسی، ارزشیابی تحصیلی، رهبری آموزشی و نظارت و ارزشیابی
- روانشناسی تربیتی: شامل روانشناسی رشد، روانشناسی یادگیری، روانشناسی شخصیت، روانشناسی اجتماعی و سنجش و اندازهگیری
- اصول و فلسفه تعلیم و تربیت: شامل فلسفه تعلیم و تربیت، تاریخ تعلیم و تربیت، مبانی تعلیم و تربیت اسلامی و روشها و فنون تدریس
- مقررات آموزشی: شامل آئیننامههای آموزشی، بخشنامهها و دستورالعملهای مربوط به مدارس
منابع عمومی آزمون انتخاب و انتصاب مدیران مدارس
منابع عمومی آزمون انتخاب و انتصاب مدیران مدارس شامل موارد زیر است:
- آیین نامه اجرایی مدارس:
این آیین نامه به شرح وظایف و اختیارات مدیران مدارس، نحوه اداره مدرسه، وظایف و اختیارات شورای مدرسه، انجمن اولیا و مربیان و تشکل های دانش آموزی می پردازد.
- سند تحول بنیادین آموزش و پرورش:
این سند به عنوان نقشه راه آموزش و پرورش کشور، اهداف و چشم انداز نظام تعلیم و تربیت را مشخص می کند.
- برنامه درس ملی:
این برنامه شامل اهداف، محتوا و روش های تدریس در دوره های مختلف تحصیلی است.
- دستورالعمل مالی مدارس:
این دستورالعمل به نحوه اداره امور مالی مدارس می پردازد.
- قانون رسیدگی به تخلفات اداری:
این قانون به نحوه رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت، از جمله مدیران مدارس می پردازد.
- برنامه تدبیر:
این برنامه به منظور ارتقای کیفیت آموزشی مدارس تدوین شده است.
- برنامه تعالی مدیریت:
این برنامه به منظور ارتقای صلاحیت های حرفه ای مدیران مدارس تدوین شده است.
- نمونه سوالات آزمون های سال های قبل:
مطالعه نمونه سوالات آزمون های سال های قبل می تواند به شما در آشنایی با سبک و سیاق سوالات آزمون کمک کند.
منابع تخصصی آزمون مدیریت مدارس
منابع تخصصی آزمون مدیریت مدارس به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
- منابع عمومی:
- آشنایی با نظام آموزش و پرورش ایران: این منبع شامل مبانی فلسفی، اهداف، ساختار و وظایف آموزش و پرورش در ایران میشود. کتاب “نظام آموزش و پرورش ایران” تألیف دکتر علی اکبر سیف، منبع مناسبی برای این بخش است.
- مدیریت آموزشی: این منبع شامل مبانی نظری مدیریت، اصول و فنون مدیریت، برنامهریزی آموزشی، ارزشیابی آموزشی، رهبری آموزشی و نظارت و راهنمایی آموزشی میشود. کتاب “مدیریت آموزشی” تألیف دکتر محمد دیمه ور، منبع مناسبی برای این بخش است.
- روانشناسی عمومی: این منبع شامل مبانی روانشناسی، رشد و تحول انسان، یادگیری و انگیزش میشود. کتاب “روانشناسی عمومی” تألیف دکتر Anita Woolfolk، منبع مناسبی برای این بخش است.
- جامعه شناسی: این منبع شامل مبانی جامعه شناسی، جامعه شناسی آموزش و پرورش و آسیب شناسی اجتماعی میشود. کتاب “جامعه شناسی آموزش و پرورش” تألیف دکتر علی اصغر احمدی، منبع مناسبی برای این بخش است.
- منابع تخصصی:
- مدیریت مدرسه: این منبع شامل مبانی مدیریت مدرسه، وظایف مدیر مدرسه، برنامهریزی درسی، رهبری آموزشی، ارزشیابی آموزشی، نظارت و راهنمایی آموزشی، بهداشت و ایمنی در مدرسه، مدیریت منابع انسانی و مالی مدرسه و روابط عمومی مدرسه میشود. کتاب “مدیریت مدرسه” تألیف دکتر پویا جبل عاملی، منبع مناسبی برای این بخش است.
- آئین نامههای آموزشی و پرورشی: این منبع شامل آئین نامه اجرایی مدارس، آئین نامه ارزشیابی تحصیلی و سایر آئین نامههای مرتبط با آموزش و پرورش میشود.
- اصول و مبانی برنامهریزی درسی: این منبع شامل مبانی نظری برنامهریزی درسی، رویکردهای برنامهریزی درسی و مراحل برنامهریزی درسی میشود. کتاب “اصول و مبانی برنامهریزی درسی” تألیف دکتر لارنس Stenhouse، منبع مناسبی برای این بخش است.
- مبانی نظری ارزشیابی آموزشی: این منبع شامل مبانی نظری ارزشیابی آموزشی، انواع ارزشیابی و روشهای ارزشیابی میشود. کتاب “مبانی نظری ارزشیابی آموزشی” تألیف دکتر Robert E. Stake، منبع مناسبی برای این بخش است.